beschrijving

Luxe motor

Algemene kenmerken: [FH]
  • rechte voorsteven
  • geveegd achterschip
  • kort en steil achterschip - noordelijke werven
  • langer en minder steil achterschip - westelijke werven 
  • roef achter het roer


Luxe motor, waarvan er zeer veel gebouwd zijn en nog steeds te zien zijn.
Veel exemplaren zijn omgebouwd en verkort tot varend woonschip.
afbeelding: "Weerzien met de oude binnenvaart". (ISBN: 90 215 1105 3)


Ook dit is een "luxe-motortje"; het beurtmotorschip Janna Maria,
15 ton, afm: 19,95 x 3,47 meter. Huidig eigenaar P. de Wit. [2002]

Dankzij dochter Annie van de schipper op de foto en gegevens van de huidige eigenaar Peter de Wit, is veel bekend over deze beurtmotor. Bovenstaande foto is genomen in het najaar van 1936 bij de suikerfabriek in Halfweg waar gewacht moest worden om pulp te laden. Schipper Piet van den Berg (Rooie Piet) was toen net een jaar getrouwd met Janna Heemskerk, hier samen op de foto en had het schip, de Hendrik, in 1936 gekocht van zijn werkgever Arie Gordijn uit Noordwijk en het nu de naam van zijn vrouw gegeven. Piet en Janna woonden aan boord en hebben tot ±1949 samen gevaren. De Janna Maria had een open stuurstand met liggend stuurwiel om in Noordwijkerhout onder de P. Gijzenbrug door te komen.
De gebr. Gordijn hadden het schip met opvallend zwaar berghout reeds in 1922 in Leiden laten bouwen bij scheepswerf De Rijn van de gebr. Maas, waarschijnlijk als zeilkastje, want de dochter van Piet vertelde dat er ook foto's zijn met een grote mast en ze van haar moeder hoorde dat ze altijd in de Leidsevaart jaagde. Toen er uiteindelijk een motor werd ingebouwd was dit aanvankelijk een 14 pk Kromhout met waterinjectie, die later door Piet werd vervangen door een 20-24 pk Deutz gloeikopmotor met spoelpompen. Deze motor moet heel wat dienstjaren hebben gehad want pas rond 1971 is daar een Davey Paxman van 40 pk voor in de plaats gekomen. Inmiddels had het schip vanaf 1957 al lang een andere eigenaar, schroothandelaar Jan van Ommen uit Ouderkerk aan de IJssel. Over de periode 1957 - 1981 is weinig bekend. Wel vertelde huidig eigenaar Peter de Wit dat het schip in 1941 de naam Gerrigje gekregen zou hebben (het jaartal lijkt niet helemaal correct, want toen was Rooie Piet nog eigenaar) en in 1971 Shangrila. In ieder geval stond het schip in 1971 te boek als "motor-weekend schip met houten opbouw" en kreeg in 1985 de naam Janna Maria terug. De huidige ligplaats is het Noord-Hollands kanaal bij Alkmaar en de machinekamer wordt gesierd door een een 2-clinder Samofa van 30 pk.

"Mijn vader heeft mest gehaald uit Noord-Holland en voornamelijk de Zaanstreek, dat naar de Bollenstreek werd vervoerd. Ook werd er zand gevaren voor de aanleg van wegen e.d, bijvoorbeeld voor de provinciale weg bij Leimuiden. Vanuit wat nu de Spiegelplas bij de Loosdrechtse plassen is, werd zand vervoerd naar Bodegraven en Woerden. In het najaar werd er pulp gevaren van de Suikerfabriek in Halfweg naar de Zaanstreek", aldus Annie Meeuwissen-van den Berg, dochter van "Rooie Piet". Peter de Wit voegde daar nog aan toe dat in de oorlogsjaren aardappelen uit de Wieringermeer werden gesmokkeld.
Zowel Ann als Peter worden reuze bedankt voor hun medewerking. [2002].
In 2004 stuurde Ann meer foto's.


De Janna Maria in huidige (oorspronkelijke) glorie.

Over de Samofa die nu in het schip ligt vertelt Koos Fernhout op de nieuwsgroep Scheepspraet het volgende: "Het is een verbazend ding, die Samofa. Nu een merk dat buiten liefhebberskring nauwelijks meer naam heeft, werd het pal na de Tweede Wereldoorlog door SAmenwerkende MOtoren FAbrieken ontwikkeld als antwoord op de vraag naar kleine dieselmotoren voor voortstuwing en generatoren. Import was door deviezengebrek uitgesloten. Het moest allemaal simpel zijn, vandaar de aflevering met handstart en inclusief koelradiator met ventilator. Zo konden de kleine schepen uit die tijd, vooral veel IJsselmeervissersschepen en motordekschuiten, zo snel mogelijk weer aan de slag. Voor die tijd was het een moderne motor, veel (25) pk's uit een klein blok en de startslinger was een vooruitgang ten opzichte van de toen nog algemeen gebruikelijke luchtstart na 20 minuten voorgloeien".

 


 Een luxe motorschip krijgt een hoge lading. Het haspel is daarom verlengd tot boven de stuurhut. Datum onbekend.
Volgens Binnenvaarttaal is de benaming "Luxe Motor" pas in de jaren vijftig ontstaan.

 


Tegenwoordig gaat dat met een beweegbaar stuurhuis. Hier het containerschip Grindewald. foto: Tegen de stroom in.