Spriettuig

              
Kijk voor zeil- en touwwerkbenamingen bij kaag.

De spriet werd op zeer eenvoudige wijze met een greelband aan de mast bevestigd. Dat is een strop gemaakt van een grommer

Een variant was het ferrietuig. Het ferriezeil kon bij overstag gaan wel van de ene zijde van de spriet naar de andere gebracht worden. De spriet was geen hoognok en het zeil was aan een enkel blok wat lager bevestigd. Bij korte rakken werd het zeil echter niet overgebracht en stelde men zich tevreden met een slechtere gang.
Bron: E.W. Petrejus [1964]

De links afgebeelde tjalk uit begin 18e eeuw heette nog smalschip, hoewel de naam tjalk reeds rond 1690 gebruikt werd.
De plaat daaronder zonder verdere gegevens komt uit een artikel van Gait Berk in Spiegel der Zeilvaart van mei 1985.

 

 


Ontwikkeling van sprietzeil naar torenzeil (uit een artikel van Hans Vandermissen 1983)
Hieronder links een hoognok spriettuig en rechts een ferrietuig.

 


Detail uit de Slag op de Schelde bij Lillo in 1574
Het sprietzeil van dit spiegelschip uit de geuzenvloot noemde men toen smakzeil.