kennisbank voor pleziervaart          en scheepvaarthistorie

wegwijs woordenlijst zoeken op de site bronvermelding meeliften/adverteren aanschaf boot algemeen aankoopkeuring kopen van particulier kopen of huren motorstoring wegwijzer start niet of slecht motor slaat af rookt overmatig geen vol vermogen wordt te heet afwijkend geluid afwijkende oliedruk wisselend toerental betonning lateraal cardinaal trailerhellingen tanken tanken aan het water zeilvaart uitvindingen historie van oude schepen... binnenvaart zeevaart visserij windjammers stoom- en motorvaart uitdrukkingen links op zoek naar boot scheepvaart algemeen contact

Verantwoording

Bij het tot stand komen van vaartips.nl werd gebruik gemaakt van de volgende bronnen: N.B. Veel externe links naar subpagina's zijn veranderd of verdwenen. Het is niet gelukt dat bij te houden. Zoek dan op de URL zonder extra's na de slash ("/"). De sites zijn vaak ter ziele, maar wellicht heb je geluk.

Periodieken en andere bronnen:
Binnenvaartkrant, tweewekelijks.
Info 20M, Digitaal informatieblad grote pleziervaart. In december 2020 beëindigd. De site blijft online als archief.
Instituut voor de Nederlandse Taal (geïntegreerde taalbank WNT).
Motorboot, maandblad.
Nieuwsbrief Watersportverbond, maandelijks.
Professional Boatbuilder Magazine, tweemaandelijks.
Scheepshistorie, tweemaal per jaar.
Scheepvaartkrant, tweewekelijks.
Schuttevaer, weekblad.
Sleep & Duwvaart, tweemaandelijks.
Spiegel der Zeilvaart, 10x per jaar.
Wateralmanak ANWB, jaarlijks.
Waterkampioen ANWB, tweewekelijks.
 

Boeken en andere publicaties:
0-9 t/m A
100 Maritieme uitvindingen, M.van Straten & P.Schermer  [Hollandia, Haarlem 2019, met een "meer weten" verwijzing naar Vaartips.nl]
1900 - 1930, een fotoverhaal van de jaren 1900 - 1930 [De Bezige Bij Amsterdam, zonder ISBN en verschijningsdatum]
2000 jaar binnenvaart, Schuttevaer [Kluwer, Deventer 2000]
75 jaar havens Den Haag Scheveningen, Henk Slechte, Michiel van der Mast [Afdeling Voorlichting gemeente Den Haag 1979]
Aan de rede, Zeeland aan de waterkant, M.P.de Bruin [De Boer Maritiem 1975]
Aan de reis! in Nederland, Harry de Groot [De Alk, Alkmaar 2002]*
ABC voor de watersport, Ltz A1 J.F.Brongers [Luitingh, Laren N.H. 1971]
Aeloude en hedendaegsche scheeps-bouw en bestier [1671], Nicolaes Witsen [Facsimile, Canaletto, Alphen a/d Rijn 1979]
Afzien op zee, Arne Zuidhoek (eerder verschenen als "Alle Hens") [De Boer Maritiem 1985]
Aken, Tjalken en Kraken. Hans Haalmeijer en Dik Vuik [De Alk, Alkmaar 2006]**
Alkmaar onder stoom, L.J.N.Kouwenberg [Uitgeverij Christina, Amere Haven 1999]
Alle streken van het kompas. Maritieme geschiedenis van Nederland, Ebben, Den Heijer en Schokkenbroek [Walburg Pers, Zutphen 2010]
Alles wel aan boord, Huck Scarry. [Ploegsma, Amsterdam 1982]
Alterra-rapport 313. Kwaliteit van gemeenten voor waterrecreatie. [Alterra research instituut 2001]
Amsterdam Beeld van een haven 1870/1940, Evert Werkman en Hylke van der Harst [De Boer Maritiem 1974]
Amsterdam je hebt een zoute smaak, Meyer Sluyser [Het Parool 1964]
Atlas of Exploration, Nederlandstalige uitgave, redactie: Vitataal, Oostum. [Veltman, Utrecht 2002]
B
Behouwe vaart, P.de Rover [Zomer & Keuning, 1941]
Beleidsvisie Recreatietoervaart Nederland, [BRTN2000 van de SRN]
Berging van de eeuw (berging van de "Betelgeuse"), Peter Gerritse [De Boer Maritiem 1980]
Beroemde schepen, Erik Abranson [Drukkerij/Uitgeverij Helmond b.v., Helmond 1978]
Beurtschippers en Boderijders door Friesland, Met, A.Buursma en W.Mollema [Uitgeverij Profiel, Bedum 1993]
Bezanen en Gaffelaars. Schepen van 't Overmaas 1600 - 1850, J. Ploeg [Lanasta, Emmen 2008]**
Binnenscheepvaart in 1940, de, C.A.M.C. van Kasteel [Onderwijsfonds voor de Scheepvaart, Amsterdam/Rotterdam 1941]**
Binnenscheepvaart in beweging, Willem de Ruiter [Kluwer, Deventer 1980]
Binnenvaart 1915 - 1955. [Nederlands Filmarchief]
Binnenvaart in Beeld, Marie Louise & Rob de Koter [De Alk, Alkmaar 1996]
Binnenvaart in oorlogstijd, Barend van Lange [Schuttevaer Maritiem, Deventer 1995]**
Binnenvaart onder stoom, Rob Martens & Lieuwe Westra [Born, Assen 1976]
Binnenvaart onder zeil, de laatste echte schippers, Hylke Speerstra [De Boer Maritiem 1973]
Blokkade, augustus '75: varen blijft noodzakelijk, Karel Kersten [Actiecomite tot behoud van de Evenredige Vrachtverdeling 1975]
Boeier, De, Dr.Ir.J.Vermeer [De Alk & Heijnen, Alkmaar 2004]**
Boekaniers, De, Dick Dreux [Arbeiderspers 1964]
Bouwgeschiedenis van de botter, De, Peter Dorleijn [Uitgeverij Van Wijnen, Franeker 1998]**
Buizen, bommen, bonzen en botters. Hans Haalmeijer en Dik Vuik [Uitgeverij De Alk 2007]**
C
Captain Courageous, R. Kipling [1897, in een vertaling van Th. Horsten]
Captain Horatio Hornblower, C.S.Forester [in een vertaling van J.C.Mollema]
Catalogus der scheepsmodellen en scheepsbouwkundige teekeningen 1600-1900 [Scheepvaart Museum Amsterdam 1943]**
Chirurgijns Zee-Compas, Dr.A.E.Leuftink [Kon.Ned. Gist- en Spiritusfabriek Mycofarm, Delft 1963]
Christopher Jones, captain of the Mayflower, Etta Degering [Review and Herald Publ. Ass, Washington D.C.]
Clipper Race met The Great Escape, Hendrik Huisman [De Boer Maritiem, Bussum 1976]
Corrosie van metaal op schepen. Metal corrosion on boats, Nigel Warren [Stanford Maritime, London]
D
De Vries Scheepsbouw 75 jaar 1923-1998. Jubileumboek voor personeel en familie. [eigen uitgave, beperkte oplage 1998]
Dieselmotor, De, G.Lust [Standaard Uitgeverij Antwerpen]
Dat is juist: handleiding veilig werken aan boord, A.P. Visser, i.o.v. Hoofd  Scheepvaartinspectie [De Vey Mestdagh, Middelburg 1986]
Drank en deining, scheepsdranken toen en nu, PH Book Productions [Zeilsportpromotion Almere 1981]
E
Eerste schip op de Newa, Het, Jef Last [L.J.Veen, Wageningen 1975]
Eeuw Nederlandse Binnenvaart, Een, (t.g.v. honderd jaar Schuttevaer) Frits R.Loomeijer [Friese Pers Boekerij, Leeuwarden 1988]
Etymologisch Woordenboek, webeditie: http://www.etymologie.nl.
F
Fluiten, Katten en Fregatten, Hans Haalmeijer en Dik Vuik [De Boer Maritiem, Hollandia Bloemendaal 2002]
Freibeuter, Janusz Piekalkiewicz; in een vertaling van Sabine Lichtenstein [De Boer Maritiem 1973]
Friese jacht, Het, Ir.J.Vermeer [Hedeby Publishing, Leeuwarden 1992]
G
Geneeskundige gids aan boord, Dr H.J.M.Boonacker [Stenfert Kroese, Leiden 1948]
Geschiedenis van Lucretia Borgia, de, "op rijm verteld door Een Ouden Zeeman", H.J.van der Stad [Buijten & Schipperheijn 1968]**
Geschiedenis van de MCC, Ruud Paesie [Walburg Pers, Zutphen 2014]
Geschiedenis van de VOC, Femme S.Gaastra [Walburg Pers, Zutphen 2009]
Geschiedenis van de WIC, De, Henk den Heijer [Walburg Pers, Zutphen 2002]
Glorie van de oude binnenvaart, R.Martens en L.Westra [Kosmos]
Glorietijd van het Zeilschip, De, Edward P.de Groot [De Alk, Alkmaar 1989]
Goede Vaart, Kapitein H.D.A.Götz, Oud-Gezagvoerder Grote Vaart [Hollandia Baarn 1969]
Goedkoper varen, A.P.van den Boogaard [Strengholt]
Groot vaarboek, vert. van Pleasure Boating door Jaap A.M.Kramer [Atrium, Alphen a/d Rijn 1985]
Groot watersport praktijkboek F.van den Broek [BC-produkties]
Groot IJsselmeerboek Jaap Kramer, Theo Kampa [Unieboek b.v. Bussum 1974]
H
Halen en brengen. Visserij door de eeuwen heen, Dick Schaap. [A.W.Sijthoff, Alphen a/d Rijn 1978]
Handboek Accijns, Douane. [Uittreksel]
Handboek Kustzeilen, (Des Sleightholme) vertaling: Jaap Kramer [Unieboek b.v., Houten 1989]
Handboek onderhoud voor zeil- en motorjachten, F. Roukema [Hollandia, Baarn]
Handboek voor de jachtschipper, Geoff Lewis [Hollandia, Baarn]
Handboek voor Zeemanschap, kapitein-luitenant ter zee G.Gallandat Huët [Staatsdrukkerij, 's Gravenhage 1961]
Handboek voor zeeverkenners: "Het water op", Van der Brug en Stockman [Nationale Padvindersraad, 1958]
Handleiding tot den Burgerlijke Scheepsbouw [1838], F.N. van Loon [Facsimile, De Boer Maritime 1980]
Handleiding tot de Scheeps-besturing [1825], J.Franch [Transcripten]
Handling small boats in heavy weather, Frank Robb [Adlard Coles, Ltd]
Handling small boats under power, Ted Watson [Adlard Coles, Ltd]
Harpoeniers en robbenjagers, Joost C.A. Schokkenbroek [Walburg Pers, Zutphen 2008]
Haven van Amsterdam, De, zeven eeuwen ontwikkeling. Roeland Gilijamse, Hans Bonke e.a. [TOTH, Bussum 2009]*
Heen en weer heen, over pontjes, voetveren, veerlieden en veerhuizen, Arend van Dam [Hollandia, Baarn 1992]
Het leven op zee (boeiende zeeverhalen) Sir Alec Rose 1969, vertaling J.Kröner [Hollandia, Baarn 1974]
Het lot van de MD3 Anna, Fons Grasveld [Stichting I.F. Produkties, Amsterdam 2014]*
Het monsterschip, Maarten Tromp en de armada van 1639, Luc Panhuysen [Atlas Contact, Amsterdam/Antwerpen 2021]
Het Schip Utopia, ontwerpen van alle tijden, Jan F. Rontgen [De Boer Maritiem 1983]
Het zilver van de zee (logboek van de Nederlandse zeevisserij), Arie van der Veer e.a. [Elsevier Amsterdam/Brussel 1984]
Historische Atlas NL, Martin Berendse & Paul Brood [Wbooks Zwolle i.s.m. Nationaal Archief  Den Haag 2019]
Historie van het schip, De, Douglas Philips Birt, Vertaling Kees Ketting. [Interdijk B.V. 1976]
Hollandia Zeiljachtengids, Foeke Roukema [Hollandia, Baarn 1994]
Hollandsche Schepen (rugtitel boekenkast), verzameling van vierentachtig stuks, G.Groenewegen, [Van den Brink, Rotterdam 1789]
Hoogaars, De, geschiedenis en bouw, J.v.Beylen [De Boer, Bussum 1978]*
Hoop op Welvaren, Zeilen van beginner tot gevorderde, Karel Heijnen / Peter Tolsma [Vinea Domini, Oudega 1979]
Hou je roer recht, bundel novellen, impressies enz, div auteurs, voorwoord P. Keuning [Bosch & Keuning, Baarn 1935]
I
Icones Variarum Navium Hollandicarum (Iconen van verschillende Hollandse schepen) een serie van Jan Porcellis 1627*
  - Een oud exemplaar met de gegraveerde Hollandse binnenvaartschepen werd in 2016 verkocht voor 4000 euro.
Ik bouw zelf een casco af, Joop Michel [Interdijk b.v.]
Inflatable Boat Book, The, Kendall McDonald & Malcolm Todd [London. Pelham Books 1975]
J
Jaarboek 2011 Maritieme Musea Nederland, Irene Jacobs, Joost Schokkenbroek [Walburg Pers 2011]
Jan Doeksen, avonturen van een Hollandse zeesleper, Age Scheffer [Wereldvenster]
Juist ankeren, vert. van Richtig ankern, Joachim Schult [Klasing & Co. GmbH Bielefeld]
K
Kadraaiers en Zeekastelen, geschiedenis van het oostelijk havengebied, Ton Heijdra [Open Haven Museum 1993]
Kaufleute erobern die Welt, H.Schreiber [Verlag Carl Ueberreuter, Wien, Oesterreich]
Kies uw eigen motorjacht, J.de Bruin [Hollandia, Baarn 1973]
Kies uw Zeilboot, jaarlijks verschijnende gids, redactie Elsevier [Elsevier Nederland b.v. 1977]
Koopvaardij van driemaster tot mammoettanker, het aanzien, Tjeerd Hagenvelt [Amsterdam Boek 1979]
Kroniek van een schippersjongen 1940-1945, Jan Deurwaarder [Schuttevaer Maritiem 1996]
Kunst van het handeldrijven, De, Andreas Oosthoek e.a. [Uniepers/ Koninklijke Nedlloyd 2002]
L
Laatste echte schippers, De, Binnenvaart onder zeil, Hylke Speerstra [De Boer Maritiem 1973]
Leidraad voor sloep- en motorjachtvaarders, Richard Vooren [Het Goede Boek, Huizen 2010]
Lemmerboot, De, Levenslijn tussen Amsterdam en Lemmer, Anne Wielinga & Johan Saverda [Friese Pers Boekerij, Drachten, Leeuwarden 1983]
Lloyd's List, 250th Anniversary Special Supplement, Alan Cameron en Roy Farndon [Lloyd's List, London 1984]
M
Marinetermen, Albert Chambon met cartoons van Verhoeven [Vandersteng-serie, nr 1, ± 1945]
Marinegewoonten en -gebruiken, Albert Chambon [Vandersteng-serie, nr 2, ± 1945]
Marineschetsen en humor, Albert Chambon [Vandersteng-serie, nr 3, ± 1945]
Maritieme Encyclopedie, zeven delen, J.v.Beylen e.a. [Unieboek Bussum 1970-1973]
Maritieme Geschiedenis, Canon o.r.v. Joke Korteweg [Walburg Pers, Zutphen 2009]
Maritieme Geschiedenis der Nederlanden in vier delen, div. auteurs [Unieboek Bussum 1976]
Marker Haventje, Het, Udo Vroom [Moussault, Bussum 1983]
Masten, Blokken & Tuigage van oude zeilschepen, Orazio Curti [De Boer Maritiem 1980]
Meppel en het water, T.J.Rinsema [Stichting Historie in Perspectief, Boom Meppel 2001]
Met de zee verbonden, maritiem schilder Peter J Sterkenburg, Henri van der Zee & Ton van der Werf [De Vries Ridderkerk 2003]
Met de paardentram door Amsterdam, J.R.Schiltmeijer [uitgegeven: "Vereniging Jan ter Gouw", Amsterdam 1975]
Met geveegde kont, schippers en skutjes in een land vol water. Klaas Jansma [Penn & Partners Leeuwarden 2001]
Militair woordenboek (2 dln), H.M.F. Landolt [A.W. Sijthoff, Leiden 1861]*
Muiterij, J.R.Bruijn en E.S.van Eyvk van Heslinga [Unieboek Bussum 1980]
N
Nederlandsche Binnenschepen, G.C.E.Crone [Allert de Lange, Amsterdam 1946]
Nederlanders en de Zee, Hans Vandersmissen [De Boer Maritiem 1983]
Nederland Engeland, jaarboek 2011 Maritieme Musea Nederland, Irene Jacobs, Joost Schokkenbroek [Walburg Pers 2011]
Nederland leven met het water, K.Scherer en E.Werkman [Elsevier]
Nederlands Sagenboek, J.W.R.Sinninghe [Kruseman's Uitgeversmaatschappij N.V. Den Haag 1961]*
Nederlandse lichtschepen, Wibo Burgers [De Alk, Alkmaar 1998]
Nederlandse raderboten 1823-1955, Jan W.Lodder [De Alk, Alkmaar]
Nederlandse Rijn- en binnensleepvaart toen en nu, Martin van de Geer [De Alk, Alkmaar 1983, derde druk 1989]
Nederlandsche Scheepsbouwkonst, De, Cornelius van Yk [Herdruk naar origineel model uit 1697, Langerveld, Rotterdam]
Nederlandse Sleepvaart 1923 - 1963, De. [Nederlands Filmarchief]
Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden, F.A. Stoett. [W.J. Thieme & Cie, Zutphen 1923-1925].
Nederlandse Vlag op de Wereldzeeen (Driemaal is Scheepsrecht), J.C.Mollema [Scheltens & Giltay, Amsterdam 1946]
Nederland Waterland, J.Kramer en Th.Kampa. [De Boer Maritiem]
Nederlandse Zeilende Binnenvaart 1880-1950, Henk Dessens [De Alk, Alkmaar 2007]**
Nieuw en Volkomen Woordenboek van Konsten en Weetenschappen, Egbert Buys [Baalde, Amsterdam 1775]*
Noordse Compagnie, De, Louwrens Hacquebord. [Walburg Pers, Zutphen 2014]
Noord en Zuid, Taalkundig tijdschrift voor de beide Nederlanden. Redactie T.H.de Beer [Blom & Olivierse, Culemborg 1877]**
Noordzeekanaal 1924 - 1949. [Nederlands Filmarchief]
Nuchter volk en de zee, Een, Ph.M. Bosscher [De Boer Maritiem 1979]
O
O, welk een ontzettende waterplas, vergeten epistels over de Waddenzee, S.J.van der Molen [Van Kampen & Zn, Baarn 1978]
Onze Zeevisserij, P.Meijer [Ahoy bibliotheek, Uitgevers Wyt, Rotterdam ± 1955]
Opblaasboten, alles over. Zie Inflatable Boat Book.
Oordeel over Klaas Compaen, Willem de Geus [pseudoniem van W.P.L. Spruit]
Oosterdok, Het, red: Titus Dekker, L.R.de Lavalette, Claudia van 't Slot [Walburg Pers, Zutphen 2011]
P
Pictorial History of Ships, J.H.Martin [Hennerwood Publications Ltd, London 1976]
Plezierig varen met motorboten, Jaap Kramer, Wim de Bruijn [De Boer Maritiem 1973]
Plezierig varen met zeiljachten, Jaap Kramer, Wim de Bruijn [De Boer Maritiem 1974]
Practische Zeevaartkunde I en II, C. Maas (gep. gezaghebber der Gouvernements-Marine) [S.L. van Looy, Amsterdam 1905 en 1906]**
Prins Hendrik de Zeevaarder, Drs.Bosscher, Drs.Morzer Bruyns-de Haan, Drs.Akveld en Dr.Trausch [Strengholt, Naarden 1975]
Punter, De, Gait L.Berk [De Boer Maritiem 1984]
R
Ree zonder Schepen, de rampnacht van Moddergat in 1883, Wil Vening [Van Holkema & Warendorf, Weesp]
Reflecties over zee, jaarboek 2011 Maritieme Musea Nederland, Irene Jacobs, Joost Schokkenbroek [Walburg Pers 2011]
Reizen door het maritieme verleden van Nederland, bundel onder redactie van meerdere auteurs [Walburg Pers 2015]
Rivieren, boten en vissers, P. Verhagen [De Stroombaan Papendrecht 1998]
Rode konen, bolle koppen (bolkoppenrace), bureau Watersport van Unigarant [Unigarant Verzekeringen, 1996]
Romantiek van het zeilschip, De, Michael Leitch, vertaling: J.G.Baggerman [Septuaginta, Hoofddorp 1976]
Rondblikken, van schoenerkapitein tot stadsfotografie, J.A.Bodewes [Nieuwsblad van het Noorden 1981]
Ronde en platbodemjachten, Mr. Dr. T. Huitema [Van Kampen & Zn, Amsterdam, 2e druk 1965]
Ronde en platbodems, schepen en jachten, J.Lunenburg/W.Haentjens [De Alk, Alkmaar ± 1968]
Ruige Biesbosch, De, C. Baardman e.a.[Voorhoeve, Den Haag, 1980]
Rijn- en binnenvaart in beeld (Nederland-Belgie-Frankrijk 1935-'65), Harry de Groot / Jan Biezenaar [De Alk, Alkmaar 1988]
Rijn- en binnenvaart in de Tweede Wereldoorlog, de Nederlandse, Master scriptie Emiel Janssen [Erasmus Universiteit Rotterdam 2012]**
Rijnsleepvaart van Basel naar Rotterdam, Martin v.d.Geer [De Alk, Alkmaar 1986]
S
Sail Ahoy, Sail Amsterdam 1980, Hans Beukema [De Boer Maritiem, Bussum 1980]
Scheepsbouw vanaf zijn oorsprong, De, E.van Konijnenburg, drie delen [Brussel 1913]  *
Scheepsbouw, Zeemanschap en Extract Internationaal Seinboek, leerboek voor stuurlieden, 2 delen [Kweekschool voor de Zeevaart 1947]
Scheepskamelen & Waterschepen, Graddy Boven & Ab Hoving [Walburg Pers, Zutphen 2009]
Scheepskennis, een moderne encyclopedie, Klaas van Dokkum [Dokmar, Enkhuizen 2003]
Scheepsmodellen binnenschepen, E.W.Petrejus [Van Dishoeck, Bussum 1964]
Scheepssier, G.R.Kruissink [Hollandia, Baarn 1977]
Scheepstypologieën. Klippers, aken, tjalken en Westlanders in beeld gebracht, Floris Hin (coördinator) [De Boer Maritiem 1988]
Scheepvaart, Edward V Lewis, Robert O'Brien, vertaling Barend Maaskant [Time inc. Redactie Life, uitgave Het Parool 1967]
Scheepvaart, Het houten schip, sporen van een ambacht, Frederik Weijs [ZB-produkties]
Scheepvaartwegen, Atlas van Belgie, blad 45, Alexandre Delmer [Koninklijke Belgische Academie 1962]**
Schepen, De geschiedenis van de scheepvaart in beeld. Vertaling door Heleen Verdenius van "Visual Reality - Ships" van Richard Humble. Scheepstermen zijn helaas niet altijd goed vertaald. Uitgegeven door [Zuid Boekprodukties, Lisse 1995].
Schepen die verdwijnen, P.J.V.M.Sopers † 1941 [Van Kampen & Zn 1946]
Schepen en scheepvaart, Tom Hartman, vertaling uit het Engels [Kosmos, Utrecht 1983]
Schepen en vaartuigen, vijftig afbeeldingen van, P.Le Comte [Facsimile, orig. Kaal, Amsterdam 1831]
Schepen onder stoom, F.C.van Oosten [De Boer Maritiem, Bussum 1972]
Schepen op de Schelde, M.Seghers & R.de Bock [De Sikkel, Antwerpen 1967]
Schepen van de binnenvaart, Harry de Groot [De Alk, Alkmaar]
Schepen van de Gouden Eeuw nr 134, Remmelt Daalder e.a. [Walburg Pers, Zutphen]
Schepen van toen en nu, Jonathan Rutland, vertaling van All Colour World of Ships, Ton Thies [Market Books b.v. Baarn 1980]
Schiemannen voor de zeiler, Erich Sondheim, vertaling Mr. J. van Vollenhoven [Van Kampen & Zn. Amsterdam 1976]
Schiemanswerk, W.P.Coolhaas [ANWB, 16e druk 1983]
Schip en de Zee, Het. Vertaling J.F.Brongers van Ship and the Sea, Duncan Haws [Atrium, Alphen a/d Rijn, 2e druk 1988]
Schip Utopia, Het, Jan F.Röntgen [De Boer Maritiem, Bussum 1983]
Schip verlaten, handleiding voor het sloepgastexamen, J.Siebel, oud leraar Pollux. [Duwaer & Zn, Amsterdam, derde druk 1967]
Schip vis, Een, E.J.de Boer/Cees van der Meulen. [De Boer Maritiem, Bussum 1976]
Schippers Almanak, jaarboekje 1961 schippersvereniging Schuttevaer [Born N.V, Assen 1961]
Schipperstolk, De, Vaktechnisch Woordenboek, Stichting Nederlandse Particuliere Binnevaart [Born N.V, Assen 1964]
Schipryck Amsterdam, Het, J.H.Wijnand e.a. [De Boekerij, Baarn 1946]
Schöne alte Segelschiffe, Cedric Rogers [Gondrom Verlag Bayreuth 1976]
Schuttevaer voorwaarts-serie, div auteurs [Schuttevaer Maritiem 1997]
- Bist du benauwd Geert?
- Een kwestie van goed onderhoud
- Mijn schipper gaat dood!
Skeppet (Het Schip), Björn Landström, [Saltsjöbaden 1961].
Slavenhalers en slavenhandel, L.C.Vrijman [P.N.van Kampen & Zn, Amsterdam 1937]**
Slepen en sleepboten, Ir Sven O. Aarts [Walburg Pers, Zutphen 2008]
Sociologische structuur onzer taal II, De, Jac. van Ginneken s.j. 1914, Tiende hoofdstuk: De zeemanstaal, [dbnl]
Spiegel der Scheepvaart, Nautische Encyclopedie, div. auteurs [Van Ditmar, Amsterdam, eerste druk 1964]
Spreekwoorden en spreekwoordelijke zegswijzen, verzamelbundel van J.P.Sprenger van Wyk uit 1844, [dbnl]
Strijd om de VOC-miljoenen, Michael Breet. [Walburg Pers, Zutphen]
T
Taal van het Water, De, Jaap van der Wijk †. Lexicon op het internet sinds 1996. [Zijn site bestaat helaas niet meer]
Techniek in Schoonheid, Marinemodellenkamer Rijksmuseum, Stevens, Harm: Kist Bas [Immerc, Wormer 1995]
Tegen de stroom in, binnenvaart en vaarwegen vanaf 1800, Ruud Filarski. [Uitgeverij Matrijs, Utrecht 2014]
Terminologie van Riviervissers in Nederland, Dr. Th. H.van Doorn.e.a. [Van Gorcum & Comp, Assen 1971]
Tewaterlatingen van Nederlandse Schepen 1900 - 1940. [Nederlands Filmarchief]
Time-Life boeken. 11 delige serie "De Zeevaart". [Time-Life Books (Nederland) B.V. 1980]
- De Boekaniers
- De Duitse onderzeeboten
- De Fregatten
- De Klipperschepen
- De Luxejachten
- De Oostindiëvaarders
- De Venitiaanse vloot
- De Windjammers
- Zeerovers
- Zeilende oorlogsschepen
- Zeilvaarders in de oudheid
Tjotters en boatsjes, Dr.Ir. J.Vermeer [Hedeby Publishing, Leeuwarden 1997]
Toelichtende catalogus voor de tentoonstelling 1974-'75 [Nederlandsch Historisch Scheepvaartmuseum, Amsterdam]
Tuigage, laden en lossen en onderhoud van binnenvaartschepen, A.Span en G.Leygraaff [Born]
Turfschipperij, beroep zonder glorie, Hans Roest [Krips Repro, Meppel 1992]
U
Universal Dictionary of the Marine, An, William Falconer [Printed for T.Cadell in the Strand, London 1769]**
V
Vals goud, Dick Dreux [Arbeiderspers 1961]
Van Elmina naar Paramaribo, de slavenhaler, Dr. Frank Dragtenstein [Walburg Pers, Zutphen 2017]
Van gaand en staand want, deel V, P.Dorleijn [Van Wijnen, Franeker]
Van Kreeftskeerkring tot Kaap de Goede Hoop, Frank van der Heul [De Boer Maritiem]
Van turfvaart tot volksvermaak, Johan Salverda [Friese pers boekerij]
Van stuur tot schroef, [Shell Nederland 1965]
Van Zeerampen en Redders, Age Scheffer [Knoop & Niemeijer, Haren 1974]
Van Zeil- tot Atoomschip, een belachelijke titel voor de vertaling van Pictorial History of Ships [Market Books, Baarn 1978]
Varen met platbodems, Jan Kooijman, aquarellen Jan Neef, tekeningen Willem Akkerman [De Boer Maritiem, Baarn 1991]
Varen om peper en thee, Els M.Jacobs [i.o. Nederlandsch Scheepvaartmuseum, Amsterdam 1991]
Varend door Nederland, Jaap Kramer en Wim de Bruijn [Uitgeverij Contact, Amsterdam 1971]
Varensweeën 2 (humor), John Vermeulen [Zwarte Beertjes 1984]
Varen waar geen water is. Geschiedenis van de scheepvaart ten oosten van de IJssel, G.J.Schutten [Broekhuis, Hengelo]
Veenkoloniale binnenvaart in beeld, H.A.Hachmer [Europese Bibliotheek, Zaltbommel]*
Verdwenen schepen, G.J.Schutten [Walburg Pers, Zutphen]
Verhalen en liederen, W.L.M.E. van Leeuwen, F.G.A. Stemvers [J.B. Wolters 1957]
Verhalen van voor de mast, H.C.Willemze e.a. [Stichting Nederlandse Kaap-Hoornvaarders, 2000]*
Verloren gegane schepen en gebleven vissers, Scheveningen 1914 - 1920. [Centrum voor Familiegeschiedenis van Scheveningen]
Verzameling van vierentachtig stuks Hollandsche Schepen, G.Groenewegen, [Van den Brink, Rotterdam 1789]
Verzwegen journaal, Dick Dreux, [De Boer, Bussum 1972]
Vetus catalogus, Vetus den Ouden N.V. [Vetus Publicity 2005]
Visserij, De Ambachtelijke, Frederik.J.Weijs [ZB-produkties]
VOC-glossarium, Marc Kooijmans, Judith Schooneveld-Oosterling [Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, Den Haag 2000]
Vuurtorens, lichtschepen en reddingsboten, Olwen Reed, vertaling David van Rossum [Uitg. J.H. Kok, Kampen 1976]
Vijf eeuwen binnenscheepvaart, Dr. J.M.Fuchs [Uitgevers-Compagnie "De Branding", Amsterdam 1966]
W
Wandelingen door Oud-Dordrecht, C.J.P.Lips [Europese Bibliotheek, Zaltbommel 1974]
Water over dek en luiken (kust- en binnenvaart 1926-'36), Frits R. Loomeijer [De Alk, Alkmaar 1987]
Watersport, Jaap A.M.Kramer e.a. deel 1 en deel 3 [Hollandia, Baarn 1965-1967]
Weerzien met de oude binnenvaart, R. Martens en L.Westra [Kosmos]
Werken in Rijn- en binnenvaart, H Speerstra [De Ruiter]
Werkgroep Tuigerij & Documentatie: Scheepstypologieën. [Uittreksels]
Winschooten's Seeman, Wigardus à Winschooten, Leiden 1681 [Uittreksels]
Woestijnen van water, J.W.F. Werumeus Buning [Bonaventura, Amsterdam, 1962]
Woordenboek der Nederlandse Taal, woorden vanaf 1500 [Geïntegreerde Taalbank, Instituut voor Nederlandse Lexicologie]
Woordenboek van Scheepsbouw, B.J.Tideman, ingenieur der marine [P.G.De Veij Mestdagh, Vlissingen 1861]**
Z
Zee op, Uit het leven van een Urker visser, Lubbert Kramer [De Boer Maritiem 1976]
Zeegang, Zeevarend Nederland in de 18e eeuw, Jaap R.Bruijn [Walburg Pers, Zutphen 2016]
Zeegat uit, Het. De scheepvaart door alle eeuwen, Hendrik Willem van Loon [Scheltens & Giltay Amsterdam 1934]
Zeehelden uit de Gouden Eeuw, Gerben Graddesz Hellinga [Walburg Pers, Zutphen 2006]
Zeemansleven, H. Brugmans [Callenbach]
Zeemanstaal spreken we allemaal, Ton van Schoonhoven [Uitgave in eigen beheer 2007]
Zeemans-Woordeboek, Mr. J van Lennep [Gebr. Binger, Amsterdam 1856]*
Zeerovers van de Gouden Eeuw, A.Zuidhoek [De Boer Maritiem]
Zeeuws platenboek, F.van den Driest en R.Visser [R&B Lisse]
Zeevaart, De, 11 delen, Authorized Dutch Edition, diverse auteurs [Time Life Boeken Amsterdam 1979]
Zeil & Treil, Met: De tjalk in binnen- en buitenvaart, Frits.R.Loomeijer [De Alk, Alkmaar 1999]*
Zeil- tot Atoomschip, Van, een belachelijke titel voor de vertaling van Pictorial History of Ships [Market Books, Baarn 1978]
Zeilen, een wereldwijd avontuur, vertaling van The Love of Sailing, Douglas Philips-Birt [In den Toren, Baarn 1977]
Zeilen voor de beginner, P.C.Mussert [Van Kampen & Zn, Amsterdam, datum onbekend]
Zeilende Binnenvaart, Nederlandse 1880-1950, Henk Dessens [De Alk, Alkmaar]**
Zeilende Kustvaarders, Frits Loomeijer [De Alk, Alkmaar 1985]
Zeilende Opleidingsschepen, H.Hacquebord [De Alk, Alkmaar +/- 1970]
Zeiljachtengids, Hollandia, Foeke Roukema [Hollandia, Baarn 1994]
Zeilschepen en hun Tuigage, H.Manhoudt jr [Amsterdam 1946]
Zeilschepen. Prenten van Nederlandse meesters van de 16e tot de 19e eeuw, Irene de Groot en Robert Vorstman [Gary Schwartz, Maarssen 1980]
Zeilschip besliste, Het, vert.: Sea Fights under Sail, Christopher Lloyd [W. Gaade N.V. Den Haag]
Zeilsport, de, H.C.A.van Kampen, 7e druk geheel herschreven door Ir. J.Loeff [Van Kampen & Zn, Amsterdam 1968]
Zeilvaart Lexicon, J.van Beylen [De Boer Maritiem 1985]
Zeil-vischsloepen, onze, te Oostende, Blankenberge en de Panne, Frans Bly [A. Siffer, Gent 1902]**
Zelf een boot bouwen, H.Th.Janssen [Hollandia, Baarn, 1983]
Zelf repareren van Polyesterschepen, Joachim Schult [Hollandia, Baarn, 1971]
Zuiderzee, De, K. Boonenburg [Allert de Lange, Amsterdam 1956]

---

Organisaties die medewerking verleenden:
ABIM vaaropleidingen [CWO] (tegenwoordig botenbouwer)
Diverse Gemeenten en VVV's [vaarroutes]
Eerste Huizer Zeilschool [vaarregels]
Federatie Varend erfgoed Nederland FVEN, voorheen Federatie Oud-Nederlandse Vaartuigen FONV [oude schepen]
Fries Scheepvaartmuseum Sneek [oude schepen]
Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij KNRM [reddingvesten]
Maritiem Museum Rotterdam [etymologie]
Nederlands Scheepvaart Museum Amsterdam [oude schepen]
Provincie Overijssel [vaarroutes]
Stichting Nye Kompanjons [turfroute]
Vaarschool Zeeland [vaarregels]
Visserslatijn Nederland [updates van trailerhellingen]
Zuiderzeemuseum, Mitzi Jenkins, digitaliserring en databeheer. (oude lettertekens vissersschepen).

Het www: nieuwsgroepen (usenet) of interessante sites:
Betreffende URL is als bron vermeld. Helaas is het WWW een vluchtig medium en bestaan vermelde sites vaak niet meer.

Bronvermelding:
Waar mogelijk is de bron vermeld. Artikelen zonder bronvermelding zijn van eigen hand.

Beeldmateriaal:
Voor zover mogelijk is toestemming van auteurs. Dat geldt niet voor materiaal waar direct naar de bron geklikt kan worden. Bij afbeeldingen uit boeken of tijdschriften is de bron vermeld en van afbeeldingen zonder bronvermelding is de oorsprong onduidelijk.Veel schetsjes en figuren werden zelf vervaardigd. Sommige afbeeldingen zijn klein. Ze dateren uit de beginperiode van vaartips toen internet nog traag was. Bronvermelding wordt zichtbaar door de muis op de afbeelding te plaatsen of op tablet het plaatje vast te houden.

---

Speciale dank aan:
René Wessels Video Produkties voor film- en fotomateriaal.
Rien Romijn, sportschipper en koggevaarder, voor zijn bijdrage aan Veiligheid per radio of marifoon.
Fred Bootsma, KLPD-waterpolitie Nijmegen, voor advies en regelgeving.
Piet Bos, sportschipper en senior system engineer, voor systeemadviezen en forumbeheer.
Annie Meeuwissen-van den Berg, schippersdochter, voor de historie van de Janna Maria.
Jack Sanders † voor zijn kennis van oude schepen uit de Zuidelijke Nederlanden.
Exalto b.v. voor beschikbaar stellen van afbeeldingen en technische ondersteuning.
Willie Scheper scheepsreparateur en gekend keerkoppeling- en homokineetspecialist voor tips.
Harry de Groot †, binnenvaartdocumentalist, voor het beschikbaar stellen van fotomateriaal bij de Franse Motor.
Pieter Klein, webmaster van Binnenvaarttaal, voor fotomateriaal en gedachtewisseling over de oude binnenvaart.
Arend A. de Carpentier, oud ontwerper-rekenaar scheepsvolumes en -stabiliteit, voor correcties en zijn systematisch tuigageoverzicht.
Henk Bos †, voormalig docent gas-, diesel- en elektrotechniek bij het Watersportverbond en DOC Maritiem voor advies bij corrosie.
Johan van der Toolen voor zijn bijdrage aan vaarroutes en het eenvoudig maar doeltreffend concept koopovereenkomst gebruikt pleziervaartuig.
Bijdragen van (oud) binnenvaart- en sportschippers die op vaartips reageerden. Hun namen staan bij betreffende artikelen.
En excuus aan degenen die niet genoemd zijn.

---

Over auteursrecht ©, ofwel: niet knippen en plakken maar linken. Onder bijna elke pagina staat een claimer en disclaimer. De claimer is eigenlijk overbodig, maar toch... Zelf geschreven tekst op je site met bronvermelding? Graag zelfs. Een link naar betreffend artikel op vaartips.nl? Nog beter. Elk artikel heeft een eigen anker (bladwijzer). Het wordt onderin je browser zichtbaar bij het uitklapmenu "snelzoeken". Gemakzuchtig knip en plakwerk zonder bronvermelding? Niet doen! Altijd eerst overleg. Plagiaat getuigt van weinig respect en vroeg of laat wordt het ontdekt waarna een rekening voor publicatie volgt. Zie auteursrecht.

Op elke hoofdpagina is dit uitklapmenu aan linkerzijde te vinden.

---

Over de auteur:
Om misverstanden te voorkomen: schipper Cees [1944] komt niet uit de beroepsvaart.
Wel was hij als freelance automatiseerder verbonden aan bunkerstations en leveranciers van scheepvaartbenodigdheden.
In 1968 in Amsterdam als leerling-applicatieprogrammeur begonnen op een NCR-315 bij Eltrac-Infonet en daarna bij Arsycom op een octale PDP-11/45. Er werd geprogrammeerd in assemblertaal. De handgeschreven brontaal werd door een ponstypiste op achtgats papertape overgebracht.
Onze ponstypiste was zo bedreven dat ze mogelijke coderings- of schrijffouten bij ons programmeurs kwam checken. "Is dit wel goed?".
Daarna werd de broncode gecompileerd en gelinkt aan vast recordlengte bestanden tot een werkend programma in machinetaaal.
Wij kenden als programmeurs die machinetaal en konder later in de patcharea nog wijzigingen in single-stage of double-stage instructies aanbrengen.
De CRAM-units van de NCR-315 met vallende magneetkaarten rond een vacuüm drum maakten een helse herrie in de airco computerruimte.
Niet zelden kwam een double-drop voor. Twee kaarten werden tegelijkertijd losgelaten en waren dan meestal naar de filistijnen.
Testtijd (computertijd) op NCR, maar later ook op PDP moest bij de operator aangevraagd worden.

Beginnend programmeur Cees gebruikt zijn testtijd op de NCR bij Eltrac [1969].     Het binnenwerk van de lawaaige CRAM unit.

Bij Arsycom met de DEC PDP 11 begin zeventiger jaren betrokken bij de afschaffing van het loodzetten bij het Utrechts Nieuwsblad en het Nieuwsblad van het Noorden. Jawel, deze twee regionale kranten namen het voortouw in automatisering. De benodigde software met opmaakcodes om de bitmap fonts van de "Photo Typesetting Machine" Digiset aan te sturen werd in eigen huis ontwikkeld. "Markup Language" als in WordPerfect en later Microsoft Word waren nog niet bekend. De digiset produceerde een A5-brede negatief filmrol met complete opmaak, die per koerier naar Utrecht Nieuwsblad en Nieuwsblad ven het Noorden werd gebracht..Twintig jaar later ontwikkelde Vermeer Technologies op dezelfde wijze met gebruik van opmaakcodes het WYSIWYG (What You See Is What You Get) programma Frontpage voor websites.

Een Digisetconfiguratie zoals bij Arsycom.

Verder meegewerkt aan de invoering van het toen nog 10-cijferige ISBN (International Standard Book Number) bij het Centraal Boekhuis.
Bij Excerpta Medica verantwoordelijk voor het opzetten van de KNMP databank voor het Informatorium Medicamentorum (medicijngids voor artsen) en de  programmatuur voor het fotozetten van de twee boeken: Het informatorium zelf en de naar paginanummer verwijzende trefwoordgids.
Vanaf eind zeventiger jaren volgde na verhuizing naar Drente bij Brink Staphorst (trekhaken en luchtverwarming) specialisatie in logistieke software.
Aanvankelijk op een IBM 360 in RPG en vanaf 1982 op een Burroughs Desktop Business Micro-computer System in COBOL.(URL ook weer dood).
De opslagcapaciteit van die Burroughs B22 met een "floor standing enclosure" met 2 vaste schijven, de "Winchester disks" was per schijf 20M bytes.
Burroughs noemde dat "mass storage". De processor was een 16 bit 640K bytes RAM. Efficient en ruimtebesparend programmeren was dus noodzaak.

De fraaie Burroughs Desktop Business Micro-computer werd begin tachtiger jaren ingehaald door de veel goedkopere IBM-Personal Computer (PC), toen nog zonder vaste schijf. In het slimme concept met slots aan de achterkant kon je eenvoudig zelf componenten vervangen of later toevoegen. Moderne PC's gebruiken dit concept nog steeds.

Op die Burroughs B22 het "Voorraad-, Inkoop- en Reserverings Informatie Systeem" geschreven. De nu ondenkbare pakketnaam was VIRIS.
Verder meegewerkt aan het "WerkOrder en Planning Adminstratie Systeem" (WOPAS) en het "Algemeen Financieel Administratie Pakket (AFAP).
De database was gebaseerd op ISAM met vaste veld- en recordlengte en afzonderlijke keyfile.
Een cluster met BTOS besturingssysteem implementeerde een vroege LAN (Local Area Network) met een capaciteit van maximaal 16 werkstations.
De Brink-softwarepakketten waren goed en werden met de dure Burroughs cluster-apparatuur redelijk verkocht aan vooruitstrevende bedrijven.
In mijn herinnering werd door een Gronings bedrijf voor een cluster van zes werkstations met de Brink-software 450.000 gulden afgetikt.

Laatste vaste job: vanaf 1989 examenontwikkelaar opleiding ALM (Assistent Logistiek Management) bij het kenniscentrum beroepsonderwijs ECABO.
Daarna vanaf 1992 alleen nog op freelancebasis maatwerksoftware ontwikkeld voor bunkerstations en leveranciers van scheepvaartbenodigheden.
In 1995 daarmee gestopt en als tijdverdrijf op het WWW met (Vermeer)Frontpage de site Watersport met de motorboot opgezet.
In 1998 werd de domeinnaam vaartips.nl vastgelegd

---

Over de site:
Vaartips Nederland is een non-profit initiatief en vanaf 1998 online. Aanvankelijk alleen vaarroutes. Vandaar de naam.
Inmiddels met medewerking van anderen, uitgegroeid tot een kennisbank van 464 webpagina's. Omdat de kosten van facilitering, beheer en onderhoud behoorlijk tegenvallen zou de site zonder sponsorsteun niet mogelijk zijn.

*) niet in bezit.
**) digitaal, PDF (Portable Document Format) of anderszins.
 

Mocht je ondanks alle in acht genomen zorgvuldigheid menen rechten te kunnen ontlenen
aan op deze site gebruikt materiaal, laat de schipper dat dan zo spoedig mogelijk weten.

Op al het werk van Vaartips.nl rust het auteursrecht van schipper Cees e.a.
Overname van artikelen of delen daarvan is slechts geoorloofd na schriftelijke toestemming.